Climate Rights International (CRI) tarafından hazırlanan bir rapor, Avustralya, Almanya, Fransa, Hollanda, İsveç, Birleşik Krallık ve ABD’de iklim aktivistlerine yönelik giderek artan sert muameleyi ortaya koydu.Rapor, bu bazı Küresel Kuzey ülkelerindeki baskıların, (uzun hapis cezaları, önleyici tutuklamalar ve taciz de dahil olmak üzere) ifade özgürlüğü, toplanma ve dernek kurma haklarını koruma konusundaki yasal sorumlulukların ihlali olduğunu belirtti.Ayrıca bu sözde ‘demokratik’ hükümetlerin, barışçıl protesto hakkına saygı göstermeyen gelişmekte olan ülkelerdeki rejimleri sık sık eleştirdiğini vurguladı.Polis gücünü kullanıyorlarClimate Rights International direktörü Brad Adams, “Hükümetler, başka ülkelerde barışçıl protesto hakkı konusunda çok güçlü ve ilkeli bir duruş sergiliyorlar. Ancak kendi ülkelerinde belirli türden protestolardan hoşlanmadıklarında, yasalar çıkarıyor ve bu protestoları durdurmak için polis gücünü kullanıyorlar” dedi.Serseri, sabotajcı veya ekoterörist…Hükümetlerin bu cezalarla, ifade ve toplanma özgürlüğünü gibi bazı hakları ihlal ettiği aktarılan raporda, aktivistlerin medya ve siyasetçiler tarafından "Serseri, sabotajcı, holigan ya da ekoterörist" şeklinde damgalandığı öne sürüldü.Kıdemli insan hakları savunucuları ve çevre kampanyacıları, baskıların artması konusunda endişelerini dile getirdiler ve hükümetleri, şiddet içermeyen protesto hakkını korumaya çağırdılar.’Tehdit olarak görülüyorlar’Birleşmiş Milletler insan hakları savunucuları özel raportörü Mary Lawlor, geçen yıl Guardian’a verdiği demeçte, “Bu savunucular temelde gezegeni kurtarmaya çalışıyorlar ve bu süreçte insanlığı da kurtarıyorlar. Bu insanların korunması gerekirken, hükümetler ve şirketler tarafından nötralize edilmesi gereken bir tehdit olarak görülüyorlar. Sonuçta bu, güç ve ekonomi ile ilgili.” ifadelerini kullandı.Önlem almak yerine…2024 yılında dünya genelinde rekor kıran sıcaklıklarla sonuçlanan iklim krizinin artması, gıda kıtlıkları, kitlesel insan hareketleri ve ekonomik zorluklar (aynı zamanda ölümcül yangınlar ve sellerle sonuçlandı. Ancak rapor, fosil yakıt kullanımını hızla azaltma ve ekolojik çöküşü durdurma konusunda acil önlemler almak yerine, birçok nispeten zengin ülkenin bu konuda alarm veren ve protestolara katılanları durdurmaya odaklandığını ortaya koydu.Raporun yazarları, gelişmiş ülkelerin uluslararası arenada protesto hakkının önemini överken, aynı zamanda kendi ülkelerinde sert ve cezalandırıcı baskılara giriştiği birçok örneği vurguladı.Rekor hapis cezaları, gözaltılar, yeni yasalar…Birleşik Krallık hükümeti, Temmuz ayında yayımlanan bir BM raporunu memnuniyetle karşılarken, “Bu haklar [barışçıl toplanma ve protesto] toplumun işleyişi için esastır ve vatandaşlara olumlu değişim savunuculuğu yapma platformu sağlar. Bununla birlikte, sivil alan, otoriter hükümetler ve hesap verebilirlikten korkan aktörler tarafından giderek daha fazla sorgulanmaktadır ve bu aktörler, muhalefeti susturmak istemektedir” dedi.Rapor ayrıca şunları tespit etti:Birleşik Krallık, Almanya ve ABD dahil olmak üzere birçok ülkede şiddet içermeyen protestolar için rekor hapis cezaları,Barışçıl protesto planladığından şüphelenilen kişilerin önleyici tutuklamaları ve gözaltılarıBarışçıl protestoların büyük çoğunluğunu yasa dışı hale getiren sert yeni yasalarEleştirmenlerin adil yargılanma hakkını temelden baltaladığını söylediği, mahkemelerde kişilerin protestolara katılma motivasyonları hakkında jüriye bilgi verilmesini engelleyen önlemler.Çağrı yapıldıClimate Rights International, dünya çapındaki demokratik hükümetlere, otoriter baskıları durdurma ve insanların protesto etme haklarını koruma çağrısında bulundu.İklim değişikliği Avrupa’yı nasıl etkiliyor?Son günlerde yayınlanan önemli bir rapora göre, küresel ısınma, yaşamlara mal oluyor, sağlıkta eşitsizliği daha da derinleştiriyor. Rapora göre iklim değişikliği, özellikle hastalık taşıyan kene ve parazitlerin Avrupa çapında yayılmasına da neden oluyor. yesilgazete.org’dan Ahmet Soysal’ın derlediği habere göre, söz konusu rapor daha sıcak bir Avrupa’nın sağlık ve araştırmaları nasıl etkilediği şöyle özetleniyor:Grafik 1: Sıcaklığa bağlı ölüm oranları 2003-12 ve 2013-22 yılları arasında Avrupa’nın çoğunda arttı ve bu artış kadınlarda erkeklerden daha hızlı oldu.1. Ölümcül ısıİklim ve sağlık araştırmacısı Rachel Lowe ve meslektaşları, 2003-12’den 2013-22’ye kadar, ısıya bağlı ölümlerin Avrupa çapında 100 bin kişi başına ortalama 17 ölüm arttığını buldu.Araştırmacılar ölüm oranı ve sıcaklık verilerinin yanı sıra sıcaklığın ölüm oranını nasıl etkilediğine dair önceki da kanıtları kullandılar. Sıcaklığa bağlı ölümlerdeki artış erkeklerle karşılaştırıldığında kadınlarda daha yüksek.Lowe, cinsiyet eşitsizliğine neden olabilecek bir diğer faktörün de kadınların genellikle erkeklerden daha ileri yaşlara ulaşması ve yaşlı insanların genellikle ısıyla ilgili streslere karşı daha savunmasız olması olduğunu söylüyor. Ona göre yaşlı insanların yalnız yaşama olasılıkları daha yüksek, bu da onları sıcaktan daha fazla tehlikeye atıyor.Grafik 2: Avrupa ısındıkça kıtanın daha geniş alanları, cilt hastalığı Leishmaniasis’in vektörleri olan tatarcıklara (Leismania infantum) uygun hale geliyor.2. Keneler ve parazitlerDaha yüksek sıcaklıklar, Avrupa’da hastalık taşıyan parazitlerin daha fazla bölgeye yayılmasına olanak tanıyor ve kene popülasyonlarının büyümesini teşvik ediyor.İklim değişikliği nedeniyle yaygınlaşan patojenlerden önemli biri de tek hücreli parazit, Leishmania infantum. Dişi tatarcıkların (Phlebotomus sp.) kanla beslenmek için insan derisini ısırmasıyla insanlara bulaşır. Parazit, genellikle vücutta zayıflatıcı olabilen cilt ülserlerine neden olur. Aşırı durumlarda ateşe, dalak ve karaciğerin şişmesine neden olabilir ve ölümcül olabilir.Araştırmacılar, Avrupa genelinde daha sıcak ve daha nemli koşulların tatarcıkların ve taşıdıkları parazitlerin kuzeye yeni bölgelere yayılmasına olanak sağladığını tahmin ediyor. Araştırmacı Van Daalen, ‘Artan sıcaklıklar tatarcıkların hayatta kalması ve üremesi için daha uygun koşullar yaratıyor. Daha sıcak koşullar tatarcıklardaki parazitin yaşam döngüsünü de hızlandırabilir’ diyor.Ekip ayrıca, artan sıcaklıkların Avrupa’yı, insanları ısırdığında çeşitli hastalıkları bulaştırabilen Ixodes ricinus kenesi için daha uygun hale getirdiğini de buldu. Van Daalen ‘Lyme hastalığı ve kene kaynaklı ensefalit gibi kene kaynaklı hastalıklar, grip benzeri hastalıklardan ciddi nörolojik ve kardiyovasküler komplikasyonlara kadar değişen semptomlara neden oluyor ve bu da işin kaçırılmasına, uzun süreli sakatlığa ve önemli sağlık bakım masraflarına yol açıyor’ diyor.Grafik 3: Avrupa’da iklim değişikliği ile sağlık arasındaki kesişme noktasındaki konulara ilişkin araştırmalar istikrarlı bir şekilde artıyor.3. İklim değişikliği ve bilimsel yayınlarDünya ısındıkça, açık erişimli OpenAlex tabanında takip edilen makalelerin sayısında da görüldüğü gibi, iklim değişikliğinin Avrupalıların sağlığıyla nasıl kesiştiğine dair araştırmalar yoğunlaştı.Araştırmacılar, iklim değişikliği ile Avrupalıların sağlığının nasıl kesiştiğine ilişkin 1991 ile 2022 yılları arasında yayınlanan yüzlerce çalışmayı incelediler.Bu çalışmaların çoğunluğu küresel ısınmanın sağlığı nasıl etkilediğine odaklandı, ancak bazıları aynı zamanda sağlık sistemleri tarafından yayılan sera gazlarını da inceledi.İzmir’de çevre kirliliği faciası: Bakanlıktan CHP’li belediyeye ceza yağdıİzmir Körfezi’nde meydana gelen kirlilik ve balık ölümlerinin ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yapılan inceleme sonucu İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne 1.8 milyon TL ceza kesildi. Belediyeye ait 2 atık su arıtma tesisinin standardın üzerinde kirlilik içeren suyu İzmir Körfezi’ne deşarj ettiği belirlenirken, sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunuldu.İklim yasası güncelleniyorÇevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, iklim yasası hazırlıklarında gelinen son duruma ilişkin bilgi verdi. Türkiye’nin iklim mücadelesindeki dönüm noktası 2021 yılında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan İklim Kanun Tasarısı, kapsamlı bir çalışma sürecinin ardından TBMM’ye sunulmuştu. 2021’den itibaren sürdürülen geniş kapsamlı bir paydaş analizi sürecinde sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, özel sektör temsilcileri, yerel yönetimler ve ilgili bakanlıkların görüşleri alınmış ve son haliyle Aralık 2022’de yeniden meclisin önüne geldi.Almanya’da iklim eylemcilerinin havalimanlarındaki eylemi hava trafiğini aksattıAlmanya’da iklim aktivistlerinin dört havalimanında gerçekleştirdikleri eylem nedeniyle hava trafiğinde aksamalar yaşandı. "Letzte Generation" (Son Nesil) adlı çevre grubu üyeleri, Berlin, Nürnberg, Köln-Bonn ve Stuttgart havalimanlarında eylem yaptı.İsrail dünyayı kirletiyor: İşgalci iklim felaketini ağırlaştırdıTerör devleti İsrail, Gazze’de çoğu kadın ve çocuk en az 23 bin Filistinliyi katletmesinin yanında acımasız saldırılarıyla çevreye de çok büyük zarar veriyor. İngiliz The Guardian gazetesi işgalci gücün, Uluslararası Adalet Divanı’nda Güney Afrika’nın başvurusuyla soykırımla da suçlandığı Gazze’ye yönelik saldırılarında neden olduğu insani felaket yanında iklim değişikliğine karşı küresel çabalara da büyük zarar verdiğini bildirdi.İzmir oksijensiz kaldı: Körfezi belediye öldürdüİzmir Körfezi’ndeki balık ölümlerini ve çevre kirliliğini araştıran Bilim Kurulu Heyeti’nin incelemesine katılan Çevre Bakanı Murat Kurum, ürkütücü sonuçları açıkladı. Bakan Kurum, denizdeki amonyak miktarının, olması gerekenden tam 50 kat fazla olduğunu kaydetti. Kurum, bunun, ‘evsel ve endüstriyel atıkların doğrudan denize karıştığı’ anlamına geldiğini söyledi. Arıtma tesisi kapasitesinin yetersiz olduğunu vurgulayan Kurum, 95 bin metreküp fazla atık suyun arıtılmadan denize döküldüğüne dikkat çekti.Çevre felaketi yaşanan İzmir Körfezi için Bilim Kurulu toplanıyor: CHP’li İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay yurtdışındaKirliliğin çevre felaketi boyutuna ulaştığı İzmir Körfezi için Bilim Kurulu toplanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, TÜBİTAK Gemisi ile İzmir Körfezi’ndeki incelemelerinin ardından açıklamalarda bulundu. İzmir Körfezi için hayati öneme sahip bir toplantının yapılacağını duyuran Bakan Kurum, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’a tepki gösterdi. Bilim Kurulu ile İzmir Körfezi ile ilgili hayati öneme sahip bir toplantı yapacaklarını söyleyen Kurum, "Burada kararlar alacağız. İsterdik ki İzmir için hayati öneme sahip böyle bir toplantıda İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay toplantıya katılsın, dahil olsun, fikir ve önerilerini paylaşsın. Burada yapılması gerekenlerle ilgili kendisini biz davet ettik. Ama maalesef kendisi yurtdışında olmayı tercih etmiş. Anlaşılan o ki İzmir’den daha önemli meseleleri var. Kendisine de niye bu toplantıya katılmadığını bizzat sorarsınız. Ama biz İzmir’in bu hale getirilmesini izlemeyeceğiz." ifadelerini kullandı.İklim aktivisti Greta Thunberg’den dünyaya ‘soykırıma ses çıkarma’ çağrısıİsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg, Almanya’da düzenlenen Filistin’e destek gösterisine katılarak İsrail’in Filistin’e yönelik politikalarını "soykırım" olarak nitelendirdi.Leipzig şehir merkezinde gerçekleşen etkinlikte Thunberg, Filistin’e duyulan desteği vurgulayarak, "Zulme, emperyalizme, savaşa, her türlü ayrımcılığa ve ırkçılığa karşı her zaman ayağa kalkmalı ve sesimizi yükseltmeliyiz. Filistin’in yanında olmak insan olmaktır. Susturulmamıza asla izin vermemeliyiz." şeklinde konuştu.İklim aktivisti Greta Thunberg, önceki açıklamalarında da İsrail’in Gazze saldırılarına karşı Filistin’e destek vermiş ve bu tutumu Almanya’da bazı kesimlerce eleştirilmişti. Thunberg’un Filistin’e duyurduğu destek, küresel çapta dikkat çeken bir konu haline gelmiş durumda.İklim değişikliği 38 trilyon dolarlık gelir kaybına yol açıyorDünya ekonomisinde küresel sıcaklık artışı nedeniyle 2050’ye kadar yüzde 19’luk gelir kaybı yaşanacağı ve bunun yıllık ortalama 38 trilyon dolar ekonomik zarara karşılık geldiği hesaplandı.
News
